Po, 2016-ta ishte fatkeq, por viti i ardhshëm mund të jetë tragjik
Vrasja e ambasadorit rus në Turqi të hënën në mbrëmje mund të ketë nxitur krahasime me vrasjen e Francis Ferdinand më 1914-ën, por kjo me siguri nuk do të ndezë një luftë botërore. Sulmi vdekjeprurës me kamion që vrau 12 persona në Berlin disa orë më vonë, megjithatë, mund të rrisë mundësinë e një tjetër tronditje politike në Evropë. 2016-ta duket e vendosur për të mbajtur të tronditur më të papritura dhe surpriza shpesh brutale, deri në fund të saj. Nëse 1989 –ta, viti kur ra Muri i Berlinit, ishte pika në të cilën globalizimi, demokracia liberale dhe mendimi perëndimor i modernitetit triumfoi, viti që është duke përfunduar mund të shihet si “viti i rotacionit” . Ky mund të jetë një zmadhim dramatik. Megjithatë, surpriza zgjedhore e votimit të Brexit dhe zgjedhja e Donald Trump, si dhe dhjetëra shembuj të tjerë në të gjithë globin, na kujtojnë sa i zymtë ishte pejsazhi për elitat politike. Vitin e ardhshëm mund të shohin një hap prapa nga moderimi por gjithashtu mund të shohim se kjo spirale mund të prodhojë shumë më tepër se thjesht “dalja jashtë kontrollit”. Sulmi në tregun e Krishtlindjeve në kryeqytetin gjerman ka sjellë kthimin më bindës të ekstremistëve të djathtë në Gjermani, edhe pse nuk duket e pamundur të ndodhë që të fitojnë në zgjedhjet nacionale të vitit të ardhshëm. Është e mundur, natyrisht, që forcat e moderimit mund të organizojnë diçka për ta “shëruar” vitin e ardhshëm siç e pamë në zgjedhjet presidenciale të Austrisë, duke na ‘qetësuar” se edhe këtë vit ekstremistët nuk kanë fituar gjithmonë. Ajo që 2016-ta ka demonstruar më “zë të lartë” është se asgjë nuk është më ë paimagjinueshme ose të paktën, se një mori opsionesh të gjykuara më parë si të paimagjinueshme kanë shumë më shumë të ndodhin se cdo gjë, e menduar më parë. Është e qartë është se ende duhet të shohim pasojat e vërteta të shumë prej ngjarjeve që kanë ndodhur në vitin 2016. Presidenti i zgjedhur Trump nuk është ende në Shtëpinë e Bardhë, por ai dhe në veçanti Tëitter-i i tij janë duke pasur tashmë një efekt tejet dramatik. Është e vështirë të parashikohet saktësisht se çka mund të thotë, por deri më tani, na është treguar se kjo do të jetë një presidencë shumë me ndryshe. Kjo, natyrisht, mund të thotë marrëdhënie të përkohshme më të mira me Rusinë, Komentet e Trump-it pas sulmeve të së hënës; sulmin e Ankarasë dhe atë të Berlinit, sugjerojnë se ai do të ketë një bashkëpunim sa më të ngushtë me Rusinë, veçanërisht në luftën kundër militantizmit islamik. Kjo mund të nënkuptojë një ujdi të madhe për Sirinë, sidomos me rënien e Alepos, duke bërë çdo fitore të opozitës edhe më të pabesueshme. Një administratë Trump, megjithatë, mund ta gjejë veten në kundërshtim më të ashpër me Kinën pas javës së kaluar dhe konfiskimit së një droni nënujor amerikan në Detin e Kinës Jugore. Nga ana tjetër, në qoftë se Kryeministria britanike, Theresa May, do ta mbajë fjalën e saj, në vitin 2017 Britania e Madhe do të zbatojë “Nenin 50” për të lënë BE-në, ashtu si sulmet në Francë sollënn fuqizimn Kombëtar të LePen. Duket se pak gjasa për momentin, që “Alternativa për Gjermaninë”, partia e ekstremit të djathtë që ka marrë një të tretën e votave në disa shtete kyçe gjermane këtë vit , mund të rrëzojë Merkelin. Ajo që ka mundësi të ndodhë,është që partia e saj ta zëvendësojë Kanceralen, me një figurë më të moderuar. Shfuqizimi i lëvizjeve evropiane të ekstremit të djathtë nuk është i pashmangshëm, dështimi i të djathtës ekstreme austriake për të fituar presidencën e vërteton. Megjithatë, thjesht perspektiva që Franca, Gjermania dhe shtetet e tjera potenciale mund t’i shohin ekstremet e djathta të dominojnë, e bën kontinentit një vend të pasigurt.
