Rregullat rreth qëndrimit afatgjatë dhe lëvizjes nëpër bllok mund të jenë më të thjeshta nga viti i ardhshëm. BE-ja dëshiron ta bëjë më të lehtë për banorët jo-BE lëvizjen përreth bllokut në të ardhmen. Gjithashtu synon të shkurtojë kohën që ju nevojitet për të jetuar në një shtet anëtar përpara se të fitoni statusin e qëndrimit afatgjatë nga pesë në tre vjet. Parlamenti Europian kohët e fundit tha se po kërkonte të bënte ndryshimet, por qeveritë do të duhet të bien dakord para se të mund të vazhdojë. Shtetasit jo të BE-së mund të marrin teknikisht statusin e rezidentit afatgjatë në bllok nëse kanë jetuar ligjërisht në një vend të BE-së për të paktën pesë vjet. Ata nuk mund të jenë larguar për një periudhë të njëpasnjëshme prej më shumë se gjashtë muajsh ose gjithsej 10 muaj gjatë gjithë kohës që kanë jetuar atje. Ata gjithashtu duhet të dëshmojnë se kanë sigurim shëndetësor si dhe “burime ekonomike të qëndrueshme dhe të rregullta”. Disa vende kërkojnë gjithashtu që ata që aplikojnë për qëndrim të përhershëm të tregojnë se janë integruar në vendin ku jetojnë duke kryer teste të aftësive gjuhësore ose njohurive kulturore.
Por shumica e shteteve lëshojnë vetëm një leje kombëtare dhe jo një leje në mbarë BE-në – përveç nëse ju kërkoni në mënyrë specifike. Kjo mund të nënkuptojë gjithashtu se kërkohen kontrolle shtesë. Komisioni Europian propozoi që këto rregulla të thjeshtohen vitin e kaluar. Dhe këtë javë, eurodeputetët thanë se donin të shkurtonin periudhën që shtetasve jo-BE u kërkohet të jetojnë në bllok për të marrë leje qëndrimi nga 5 vjet në 3. Ata thanë gjithashtu se njerëzit duhet të jenë në gjendje të kombinojnë periudha kohore të jetuara në shtete të ndryshme për të bërë totalin dhe të përfshijnë kohën e kaluar duke studiuar, duke bërë punë sezonale ose në mbrojtje të përkohshme (si refugjatët ukrainas). Banorët afatgjatë të BE-së do të jenë në gjendje të lëvizin edhe në një shtet tjetër anëtar të bllokut pa ndonjë kufizim shtesë pune ose kontrolle integrimi. Të njëjtin status do t’u jepej edhe fëmijëve të varur nga familja. Por, personat që kanë një leje qëndrimi në një vend të BE-së vetëm për shkak të një skeme investimi nuk duhet të kenë të drejtë për të njëjtin trajtim, thanë eurodeputetët.
“Sipas rregullave të reja, mbajtësit e statusit të rezidentit afatgjatë të BE-së do të jenë në gjendje të lëvizin në një shtet të dytë anëtar për qëllime pune ose studimi pa kërkesa shtesë (si kontrollet e tregut të punës ose kërkesat e integrimit),” sipas një deklarate nga Komiteti i Lirive Civile i Parlamentit Europian.
Eurodeputetët e kanë bërë të qartë qëndrimin e tyre, por tani qeveritë e BE-së do të duhet të bien dakord dhe të negociojnë për të finalizuar ndryshimet në ligj. Shpresohet që legjislacioni i ri të përfundojë deri në shkurt 2024 – përpara zgjedhjeve të ardhshme të Parlamentit Europian. Por qeveritë mund të ngadalësojnë procesin pasi propozimi ka shkaktuar polemika me disa grupe politike që besojnë se çështjet e imigracionit duhet të trajtohen në nivel kombëtar.
