Agjentët doganorë të Shteteve të Bashkuara nisën të shtunën mbledhjen e tarifës doganore prej 10% të vendosur nga Presidenti Donald Trump për të gjitha importet nga një sërë vendesh, ndërsa nga java e ardhshme pritet të hyjnë në fuqi edhe tarifa doganore më të larta për mallrat nga 57 partnerë të mëdhenj tregtarë.
Tarifa fillestare “bazë” prej 10% hyri në fuqi në portet detare, aeroportet dhe magazinat doganore të SHBA-së në orën 00:01 të mëngjesit me orën në SHBA, duke shënuar një kthesë të madhe nga sistemi i pas Luftës së Dytë Botërore për tarifat doganore të dakorduara mes vendeve.
“Ky është veprimi më i madh tregtar i jetës sonë,” deklaroi Kelly Ann Shaw, juriste tregtare në firmën Hogan Lovells dhe ish-këshilltare për tregtinë në Shtëpinë e Bardhë gjatë mandatit të parë të Trump. Gjatë një aktiviteti të organizuar nga Instituti Brookings të enjten, Shaw theksoi se pritet që tarifat doganore të evoluojnë me kalimin e kohës, ndërsa vendet përpiqen të negociojnë norma më të ulëta. “Por kjo është diçka e madhe. Është një ndryshim i rëndësishëm në mënyrën si tregtojmë me çdo vend në botë,” shtoi ajo.
Njoftimi i Trump për tarifat, i bërë të mërkurën, tronditi tregjet botërore, duke fshirë 5 trilionë dollarë nga vlera e aksioneve të kompanive të S&P 500 deri në fundjavë – rënia më e madhe dyditore ndonjëherë. Çmimet e naftës dhe mallrave të tjera ranë ndjeshëm, ndërsa investitorët u drejtuan nga bonot shtetërore si mjet sigurie.
Ndër vendet që janë prekur të parat nga tarifa doganore 10% janë Australia, Britania, Kolumbia, Argjentina, Egjipti dhe Arabia Saudite. Sipas një buletini të Doganave dhe Mbrojtjes së Kufirit të SHBA, nuk ka një lehtësim as për mallrat që ndodheshin ende në det në momentin e hyrjes në fuqi të tarifës.
Megjithatë, për ngarkesat që janë nisur me avion ose anije para orës 00:01 të mëngjesit të së shtunës, është dhënë një periudhë 51-ditore lehtësimi. Këto mallra duhet të mbërrijnë në SHBA deri më 27 maj për të shmangur tarifën doganore 10%.
Po në orën 00:01 të mëngjesit të së mërkurës, hyjnë në fuqi tarifat e reja “reciproke”, që variojnë nga 11% deri në 50%. Importet nga Bashkimi Europian do të taksohen me 20%, ndërsa ato nga Kina me 34%, duke e çuar totalin e tarifave të reja për Kinën në 54%.
Vietnami, që kishte përfituar nga zhvendosja e zinxhirëve të furnizimit amerikan pas luftës tregtare të parë me Kinën, do të preket nga një tarifë 46%. Të premten, Vietnami ra dakord të nisë bisedime për një marrëveshje tregtare me Trump.
Kanadaja dhe Meksika përjashtohen nga tarifat e reja, për shkak të një tarife të mëparshme 25% të vendosur për mallrat që lidhen me krizën e fentanilit dhe që nuk respektojnë rregullat e origjinës të marrëveshjes SHBA-Meksikë-Kanada.
Po ashtu, Trump ka përjashtuar nga tarifat doganore, mallrat që tashmë janë të taksuara me tarifa të veçanta 25% për arsye sigurie kombëtare, përfshirë çelikun, aluminin, makinat dhe pjesët e tyre.
Administrata e tij publikoi gjithashtu një listë me mbi 1,000 kategori produktesh të përjashtuara nga tarifat doganore, me një vlerë totale prej 645 miliardë dollarësh në importe për vitin 2024. Këto përfshijnë naftën bruto, produktet e rafinuara, barnat farmaceutike, uraniumin, titanin, drurët, çipat kompjuterikë dhe bakrin. Me përjashtim të sektorit të energjisë, administrata Trump po heton edhe disa nga këto kategori për vendosjen e mundshme të tarifave shtesë për sigurinë kombëtare./Reuters
