Investimet e huaja direkte hyrëse në terma realë u rritën vitin e kaluar, por megjithatë Shqipëria qëndron në mesin e renditjes rajonale në tërheqjen e këtyre investimeve.
Sipas të dhënave krahasuese të Bankës Botërore, flukset hyrëse të investimeve të huaja në Shqipëri vitin e kaluar ishin sa 7.6% e Prodhimit të Brendshëm Bruto, në rritje nga niveli prej 6.8% i vitit të mëparshëm.
Me këtë shifër, Shqipëria renditet e treta në rajonin e Ballkanit Perëndimor, pas Malit të Zi dhe Kosovës. Për vitin e kaluar, Mali i Zi thithi investime të huaja direkte në masën e 14.3% të PBB-së, me diferencë të konsiderueshme nga vendet e tjera të rajonit.
Pas Malit të Zi, vijon Kosova me 8.6% të PBB-së, e ndjekur nga Shqipëria me 7.6% të PBB-së. Në krahasimin me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, Shqipëria lë pas Maqedoninë e Veriut, ku flukset hyrëse të Investimeve të Huaja Direkte vitin e kaluar përbënin 6.4% të PBB-së dhe Bosnje-Hercegovinën, me 2.6% të PBB-së.
Megjithëse në vlerë absolute investimet e huaja direkte gjatë viteve të fundit, kanë arritur vlera rekord, vlera e tyre në raport me PBB-në është larg niveleve më të larta historike. Mbështetur në të dhënat e Bankës Botërore, niveli më i lartë i këtij treguesi u arrit në vitin 2009, kur investimet e huaja direkte përbënin 11.2% të PBB-së. Në dekadën e fundit, niveli më i lartë është regjistruar në vitin 2013, me 9.8% të PBB-së, ndërsa në vijim vlerat kanë qenë në rënie. Viti 2021 shënoi nivelin më të ulët në 15 vitet e fundit, me flukse investimesh direkte hyrëse sa 6.8% e PBB-së.
Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, vitin e kaluar investimet e huaja direkte arritën vlerën e 1.37 miliardë eurove, në rritje me 33% krahasuar me një vit më pare dhe në vlerën më të lartë të shënuar ndonjëherë.
Fitimi i riinvestuar përbënte më shumë se 53% të totalit të investimeve të huaja direkte.
Në vitet e fundit, fitimet e riinvestuara në vlerë kanë dominuar flukset e reja të investimeve të huaja direkte dhe kanë kompensuar një pjesë të rënies së flukseve të reja investuese nga jashtë. Vlerat e mëdha të fitimeve të riinvestuara janë tipike veçanërisht në sektorë si nxjerrja e hidrokarbureve apo shërbimet bankare dhe financiare.
Çmimet e larta të naftës bruto duke filluar nga fundi i vitit 2021 dhe pjesës më të madhe të vitit 2022 kanë luajtur një rol pozitiv në nxitjen e investimeve të reja, me qëllim shtimin e sasive të prodhimit.
Edhe sektori financiar dhe veçanërisht ai bankar përgjithësisht karakterizohet nga përdorimi i një pjese të madhe të fitimeve me qëllim rritjen e kapitalit, për të mbështetur zmadhimin e aktivitetit të bankës. Por, në vitet e fundit, fitimet e riinvestuara në sektorin bankar janë shtuar edhe për shkak të kërkesave më të mëdha për kapital, të vendosura nga Banka e Shqipërisë.
Për sa i takon flukseve të investimeve të reja, një sektor që ka shënuar rritje të ndjeshme në vitet e fundit ka qenë ai i pasurive të paluajtshme./Monitor
