Shtetet e Bashkuara, Egjipti dhe Katari planifikojnë të mbajnë atë që ata shpresojnë se do të jetë raundi përfundimtar i bisedimeve për pengjet javën e ardhshme në Kajro, pasi t’i ofrojnë Izraelit dhe Hamasit një “propozim urë” për të mbyllur boshllëqet midis dy palëve.
“Zyrtarët e lartë nga qeveritë tona do të mblidhen në Kajro para fundit të javës së ardhshme me qëllim që të përfundojnë marrëveshjen sipas kushteve të paraqitura sot”, tha Shtëpia e Bardhë të premten, në një deklaratë të përbashkët që doli së bashku me Katarin dhe Egjiptin.
Këto dy vende arabe kanë qenë ndërmjetësit kryesorë për marrëveshjen, me mbështetjen e SHBA-së. Udhëheqësit e këtyre tre vendeve folën pas bisedimeve dyditore në Doha, të udhëhequra nga drejtori i CIA-s, William Burns, me pjesëmarrjen e të dërguarit të posaçëm të SHBA-së, Brett McGurk, kryeministrit të Katarit, Mohammed al-Thani, dhe shefit të inteligjencës egjiptiane, Abbas Kamel. Delegacioni izraelit u kryesua nga shefi i Mossad-it, David Barnea dhe u kthye në Izrael të premten. Hamasi nuk ishte i përfshirë drejtpërdrejt në bisedime, por u mbajt i informuar për progresin. Një zyrtar i lartë i Hamasit, Izzat al-Rishq, i tha Reuters se Izraeli “nuk i është përmbajtur asaj për të cilën ishte rënë dakord” në bisedimet e mëparshme, duke përmendur atë që ndërmjetësit u kishin thënë atyre për rezultatin e bisedimeve. Aksionet kanë qenë të mëdha për të përfunduar një marrëveshje që do të shihte kthimin e 115 pengjeve të mbetura në Gaza dhe një marrëveshje armëpushimi që do t’i jepte fund luftës që filloi më 7 tetor. SHBA-ja gjithashtu shpreson se një marrëveshje do të shmangte sulmet hakmarrëse kundër Izraelit nga Irani dhe përfaqësuesi i tij Hezbollah në Liban, për të cilat ajo ka frikë se do të ndezë një luftë rajonale. Washington Post raportoi se al-Thani kishte folur me liderët iranianë dhe kishte kërkuar që Teherani të mos sulmonte Izraelin ndërsa përpjekjet intensive diplomatike ishin duke u zhvilluar për të finalizuar një marrëveshje. Një burim i paidentifikuar i lidhur me Hezbollahun i tha gjithashtu The Washington Post se do të përmbahej nga nisja e një sulmi të madh, i cili ndoshta mund të dëmtojë përpjekjet për armëpushim. Presidenti amerikan Joe Biden tha të premten se palët që negocionin një armëpushim në Gaza ishin më afër arritjes së një marrëveshjeje, por nuk ishin ende atje.
“Ne jemi shumë, shumë më afër se sa tre ditë më parë”, u tha Biden gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë. “Nuk dua të them asgjë”, tha ai, duke shpjeguar se “nuk jemi ende aty”, por “jemi afër”.
Zyrtari i lartë i Hamasit, Sami Abu Zuhri i tha Reuters të premten se administrata amerikane po përpiqet të krijojë një “atmosferë të rreme pozitive” dhe nuk ka asnjë qëllim real të ndalojë luftën në Gaza dhe po përpiqet vetëm të blejë kohë. Zyra e kryeministrit Benjamin Netanyahu tha se Izraeli i mirëpret përpjekjet e SHBA-së dhe shpreson se Uashingtoni mund të bëjë presion ndaj Hamasit për të pranuar marrëveshjen. Si Izraeli ashtu edhe Hamasi kanë fajësuar njëri-tjetrin për mungesën e një marrëveshjeje, secila duke pretenduar se pala tjetër ka refuzuar të pranojë propozimin kornizë për një marrëveshje tre-pjesëshe që Biden zbuloi fillimisht më 31 maj, dhe që u pranua nga Izraeli.
“Izraeli vlerëson përpjekjet e SHBA-së dhe ndërmjetësuesve për të bindur Hamasin nga refuzimi i tij për të rënë dakord për një marrëveshje për lirimin e pengjeve.
Parimet themelore të Izraelit janë të njohura mirë për ndërmjetësit dhe SHBA,” tha PMO. “Izraeli shpreson se presioni i tyre do ta bëjë Hamasin të pranojë parimet e 27 majit, në mënyrë që detajet e marrëveshjes të mund të zbatohen”, tha PMO. Mosmarrëveshjet janë ngritur mbi sqarimet që Izraeli ka kërkuar për marrëveshjen, që ka përfshirë një prani të vazhdueshme të IDF në korridoret Filadelfi dhe Netzarim, si dhe një shtytje për kthimin e numrit maksimal të pengjeve në fazën e parë të marrëveshjes. Hamasi kishte këmbëngulur përpara bisedimeve se do të pranonte vetëm kornizën origjinale pa sqarime, ndërsa Izraeli ka thënë se Hamasi ka kërkuar të fusë disa ndryshime në tekst. SHBA ka thënë se mbyllja ka qenë në detaje në lidhje me ekzekutimin e marrëveshjes, por që të dyja palët kanë rënë dakord në parim për marrëveshjen. SHBA kishte thënë se nëse nuk arrinte të siguronte marrëveshjen e Izraelit dhe Hamasit për propozimin e saj gjatë bisedimeve në Doha, do të vendoste në tryezë atë që e quajti “dokument urë”. Ky është një dokument që synon të kapërcejë boshllëqet midis Izraelit dhe Hamasit kur bëhet fjalë për zbatimin e marrëveshjes trefazore të pengjeve të 31 majit. Në deklaratën e përbashkët të SHBA-së, Katarit dhe Egjiptit, të tre vendet theksuan se “gjatë 48 orëve të fundit në Doha, zyrtarë të lartë të qeverive tona janë angazhuar në bisedime intensive si ndërmjetës që synojnë përfundimin e marrëveshjes për një armëpushim dhe lirimin e pengjet dhe të arrestuarit”. Ata i përshkruan bisedimet që u zhvilluan si “serioze, konstruktive dhe u zhvilluan në një atmosferë pozitive”.
“Më parë sot në Doha, Shtetet e Bashkuara me mbështetjen e Egjiptit dhe Katarit, u paraqitën të dyja palëve një propozim urë që është në përputhje me parimet e përcaktuara nga Presidenti Biden më 31 maj 2024 dhe Rezolutën nr. 2735 të Këshillit të Sigurimit.
“Ky propozim bazohet në fushat e marrëveshjes gjatë javës së kaluar dhe kapërcen boshllëqet e mbetura në mënyrën që lejon një zbatim të shpejtë të marrëveshjes,” thanë të tre vendet.
“Ekipet e punës do të vazhdojnë punën teknike gjatë ditëve në vijim mbi detajet e zbatimit, duke përfshirë marrëveshjet për zbatimin e dispozitave të gjera humanitare të marrëveshjes, si dhe specifikat që kanë të bëjnë me pengjet dhe të burgosurit,” thanë ata.
“Tani është vendosur rruga për atë rezultat, duke shpëtuar jetë, duke sjellë lehtësim për popullin e Gazës dhe duke ulur tensionet rajonale”, thanë të tre vendet.
“Siç thanë liderët e tre vendeve javën e kaluar, ‘nuk ka më kohë për të humbur dhe as justifikime nga asnjë palë për vonesa të mëtejshme. Është koha për të liruar pengjet dhe të arrestuarit, për të filluar armëpushimin dhe për të zbatuar këtë marrëveshje”, theksojnë të tre vendet në deklaratën e tyre.
Ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant foli me Sekretarin Amerikan të Mbrojtjes Lloyd Austin të premten dhe i tha se finalizimi ishte “një imperativ urgjent moral”.
