Armët dhe trajnimet e NATO-s ishin vendimtare këtë verë në Ukrainë. ‘Ndryshimi i ritmit’ të treguar nga ukrainasit nuk ka vetëm arsye teknologjike dhe ngadalësimi i dukshëm i rusëve nuk varet vetëm nga rënia sasiore dhe cilësore e njerëzve dhe mjeteve, por është një element i tretë po aq i rëndësishëm, sa armët dhe njohuritë për t’i përdorur ato.
NATO ka sjellë tek ushtarët ukrainas një revolucion në funksionimin e organizatës dhe në mentalitetin e vetë forcave të armatosura. ‘Metoda e NATO-s’ nënkupton mundësinë që çdo nënoficer, në kuadër të zbatimit të planit të betejës, të vendosë për përdorimin e burimeve, njerëzore dhe materiale, të cilat mund ta ndihmojnë në zgjidhjen e problemit me të cilin përballet.
Trupat e Putinit nuk funksionojnë kështu: çdo vendim duhet të kalojë në të gjithë zinxhirin hierarkik, përpara se të gjendet një person që vendos të ndajë burimet e nevojshme, të cilat, siç kuptohet, në vend që të zgjidhen problemet, po i përkeqësojnë ato. Për të dhënë një shembull, është disfata që pësoi ushtria mbretërore italiane gjatë luftës së viteve ’15 -’18: fakti që gjermanët ishin imun ndaj saj dhe që një rreshter mund të vendoste vetë, u bë për Italinë shumë evidente në betejën e Caporretto-s.
Luftimet në Mariupol, në vetvete janë përvoja më fatale e luftës për rusët që nga Lufta e Dytë Botërore. Tani nuk janë armët e vogla që shkatërrojnë, por artileria e Kievit: e njëjta që goditi aeroportin e Sakiut, duke shkaktuar atë që vlerësohet të jetë humbja më e madhe e avionëve dhe pilotëve rusë në një ditë që nga viti 1945.
Procesi i vendimmarrjes ruse kërkon, në situata kritike, nga gjysmë ore deri në katër orë për të reaguar, ndërsa artileria ukrainase, kur nevojitet, është menjëherë në shënjestër në pak minuta. Me pak fjalë, çdo kërkesë “urgjente” duhet të ngjitet në shkallët e komandës së lartë ruse për të gjetur dikë që merr përgjegjësinë dhe, nëse ka një dështim, për këtë fajësohet.
Megjithëse ky përmirësim nuk vlen për të gjithë ushtrinë e Kievit! Lufta mund të harrohet siç u pa në fazën e dytë, nga tërheqja ruse nga veriu i Ukrainës deri te rënia e Severodonetsk dhe Lysychansk: por falë armëve, deri te stërvitja dhe ‘metoda perëndimore’, përplasja ka hyrë në fazën e tretë.
Kështu, me kontributin e sistemeve antiraketë, shumëfishohen pamjet e mjeteve të vjetra sovjetike, por edhe të Kalibrit modern të rrëzuar në qiejt e Ukrainës. Sigurisht, “mburoja” nuk është vërtet e përsosur dhe mbi të gjitha, Kremlini ka ende disa qindra raketa hipersonike për t’u përdorur! Lajmet për sulmet në thellësi po shtohen gjithashtu, deri në përtej 60-70 kilometrave që mund të përshkojnë raketat HIMARS.
Nëse të martën më 9 gusht radha do të ishte aeroporti Saky, i vendosur mbi 200 km nga fronti, të enjten më 11 gusht ishte kthesa e një baze ruse në Berdyansk afërsisht 140 km brenda territorit të pushtuar dhe e një poste radari strategjikisht të rëndësishme në Zyabrovka, në Bjellorusinë jugore, të cilën Minsk e ka quajtur një “aksident”. Baza kryesore historike dhe detare e Sevastopolit është disa kilometra në jug të vetë Saky-t dhe, në këtë pikë, nuk duket më vërtet e paarritshme.
Siç shpjegohet nga Phillips O’Brien, profesor në Skoci, “ajo që po bëjnë ukrainasit është jashtëzakonisht e rëndësishme. Duke demonstruar se mund të godasin Krimenë “ata i detyrojnë rusët të “mbronin një zonë të madhe prapa vijës së frontit”. Me reshjet, por mbi të gjitha borën ende larg, forcave të Kievit nuk u mungon koha për t’u përgatitur për një situatë më të favorshme përpara dimrit të gjatë të luftës. Sipas ish-komandantit të forcave amerikane në Evropë, gjeneral Ben Hodges, në këtë fazë të tretë të konfliktit shfaqet një tjetër ndryshim: sulmi ukrainas në bazën ajrore ruse në Krime goditi saktësisht zonën ushtarake, pa shkaktuar dëme.
