Me shpërthime të paparashikueshme që po ndodhin në të gjithë botën dhe me variante sikurse Omicron që ngrenë pyetje në lidhje me përhapjen e virusit, ne jemi ende në rrethin e një pandemie.
Por, derisa është e vështirë të parashikohet koha e saktë, shumica e shkencëtarëve bien dakord se pandemia e COVID-19 do të përfundojë dhe se virusi do të bëhet endemik.
Kjo do të thotë se virusi ndoshta nuk do të eliminohet kurrë plotësisht, por derisa më shumë njerëz vaksinohen dhe ekspozohen ndaj tij, infeksionet përfundimisht do të shfaqen me një shkallë të ulët të vazhdueshme dhe më pak njerëz do të sëmuren rëndë.
Një zonë ku normat e vaksinimit dhe ato të dozave përforcuese janë të larta, ndoshta do të ketë endemi më shpejt se një rajon me norma më të ulëta, raporton The Guardian.
Si duket ai tranzicion?
Praktikisht do të ketë njoftim.
Organizata Botërore e Shëndetësisë dhe agjencitë lokale shëndetësore do të shpallin zyrtarisht të përfunduar pandeminë globale, një përcaktim i informuar nga disa standarde biologjike dhe statistikore: përhapja e virusit, shkalla e vdekshmërisë dhe fuqia e mbingarkimit të spitaleve.
Në disa vende, si SHBA-ja dhe vende të tjera të pasura me qasje të gatshme në vaksina dhe trajtime antivirale, endemiteti mund të duket shumë si i tashmi: njerëz që dalin nga dëshpërimi, darka të grumbulluara në restorante dhe kartat e vaksinave që kontrollohen me ashpërsi në rënie. Por mund të ketë edhe ndryshime të tjera, më të thella shoqërore.
Një ndryshim në qëndrimet dhe sjelljet
Njerëzit në përgjithësi i përgjigjen epidemive me frikë dhe panik, në nivel individual dhe si shoqëri. Sipas Charles Kenny, një drejtor në Qendrën për Zhvillimin Global dhe autor i “Ciklit të Murtajës”, këto reagime marrin formë të besueshme në disa mënyra tashmë të njohura: mbyllja e kufijve e tërheqja nga shoqëria, raporton The Guardian.
Deri në ardhjen e mjekësisë moderne, gjithçka që njerëzit mund të bënin ishte të shpresonin (dhe të luteshin) që shpërthimet të zhdukeshin vetë. Kur u bë e qartë se një sëmundje ishte e pashmangshme – ose endemike – shoqëritë shpesh bënin hapa për ta riformuluar sëmundjen si një pjesë të rregullt të jetës. Kjo mund të bëhet e vërtetë edhe për COVID-19.
Libri i Kenny-t ofron një vrojtim të mundshëm. Në qytetet japoneze të shekullit të 17-të, qëndrimet rreth lisë u ndryshuan pasi sëmundja u bë endemike; deri atëherë, shumica e njerëzve ishin ekspozuar si fëmijë dhe më pas ishin shëruar. Pasi njerëzit pranuan “që të gjithë do të sëmuren nga lija”, thotë Kenny, ata e ritualizuan dhe e normalizuan atë.
Është shumë herët për të thënë se si do të zhvillohet ky proces normalizimi në lidhje me COVID-19.
Megjithatë, nëse infeksionet bëhen pjesë normale e muajve të dimrit, ato thjesht mund të përthithen në atë që njihet si sezoni i të ftohtit dhe gripit. Ashtu si me linë në qytetet japoneze, ky ndryshim do të reflektohet në gjuhën e njerëzve dhe në pritjet e përditshme.
Tashmë, disa kanë filluar të përdorin termin “sezoni i COVID-19”.
