Deri në orët e para të së hënës së kaluar, kur tërmeti me magnitudë 7.8 ballë goditi Turqinë , të gjithë prisnin që Rexhep Tayyip Erdogan të ishte fituesi i zgjedhjeve presidenciale , edhe pse popullariteti i tij po vihej në provë nga kriza ekonomike në vendin fqinj. Inflacioni real që shkon në një normë prej më shumë se 100% po i shtyn çdo ditë gjithnjë e më shumë familje të zakonshme në varfëri absolute, por fakti që opozita deri më tani nuk ka arritur të bie dakord për një kandidat të përbashkët ka ofruar një avantazh të rëndësishëm politik për Erdogan. Megjithatë, dhjetëra mijëra të vdekur dhe qindra mijëra të pastrehë, tronditi rëndë Turqinë. Tërmeti ishte i tmerrshëm, por sipas ekspertëve nuk justifikon shembjen e 6000 pallateve, madje edhe larg epiqendrës.
Rrjetet sociale të vendit dhe mediat opozitare kanë reaguar ashpër duke iu referuar si “sekreti i përbashkët”, një rreth kompanish të mëdha ndërtimi që kanë akses të fortë në rrethinat e Erdoganit. Duket se ata kishin ndërmarrë kontrata të mëdha për banesat publike. Sipas ankesave që kanë dalë në dritë, kanë qenë ata që kanë vepruar në zonat e prekura dhe për të përfituar nuk kanë respektuar as specifikimet bazë dhe në fakt në një zonë e cila është hipersizmike. Të mbijetuarit përballen si me të ftohtin e ashpër ashtu edhe me mungesën e gjërave absolutisht të nevojshme për të mbijetuar.
Shumica flenë në tenda të improvizuara dhe në gërmadha.
“I shpëtuam tërmetit, por të gjithë do të vdesim nga të ftohtit dhe uria” është emëruesi i përbashkët i asaj që thonë ata.
Zgjedhjet;
Tërmeti ndryshon në mënyrë dramatike peizazhin politik në të cilin do të zhvillohen zgjedhjet presidenciale. Erdogan urdhëroi një ndihmë të menjëhershme financiare prej 494 euro për secilën familje të prekur dhe premtoi se do të sigurojë strehim për ata që humbën shtëpitë e tyre ndërsa vizitoi zonat e dëmtuara. I tronditur dukshëm, ai eci me vështirësi, foli me të mbijetuarit dhe përqafoi foshnjat. Ai pranoi se kishte disa probleme me reagimin fillestar të shtetit dhe i bëri thirrje popullit turk të tregojë durim dhe të qëndrojë i bashkuar.
“Qytetarët duhet të marrin parasysh vetëm njoftimet e autoriteteve dhe të injorojnë provokatorët”, tha ai.
Në këtë klimë, e cila me gjasë do të përkeqësohet në periudhën e ardhshme, nga Tajip Erdogan i kërkohet të peshojë situatën dhe të vendosë nëse do të shtyhen ose jo zgjedhjet presidenciale të planifikuara për në maj, tre muaj nga dita e sotme. Megjithëse një parashikim kategorik nuk mund të bëhet as nga analistë dhe diplomatë kryesorë politikë të Turqisë, skenari i një shtyrjeje të shkurtër të zgjedhjeve duket i mundshëm, në fakt, 18 qershori përmendet si data e re më e mundshme, por pa asnjë tregues nga Lidershipi turk në bisedimet e zhvilluara me zyrtarët grekë ditët e fundit, shkruan media greke.
Marrëdhëniet greko-turke
Tërmeti pati efekte edhe jashtë vendit. Fakti që Greqia u përgjigj menjëherë, duke shprehur solidaritetin e saj verbalisht, por edhe duke dërguar ndihma materiale dhe shpëtimtarë, ashtu siç pritej, ndryshoi atmosferën që ishte kultivuar nga retorika antihelene. Është tregues se turqit reaguan ndaj presidentit të tyre, duke komentuar shprehjet; “në vend që ne të shkonim natën, erdhën grekët në fakt për të na shpëtuar”. Dhjetëra mijëra llogari të mediave sociale u vërshuan me mesazhe mirënjohjeje për Greqinë dhe reagimin e saj të menjëhershëm. Megjithatë, nuk mund të përjashtohet që në varësi të nevojave të tij parazgjedhore, mund të rikthehet retorika për çmilitarizimin e ishujve të Egjeut.
Turqi – Perëndim
“Për të siguruar pushtetin nxit konflikte dhe demonizon Perëndimin”, shkruante “Economist” vetëm pak javë më parë, duke iu referuar Erdoganit.
Në të vërtetë, rrëfimi i Perëndimit që komploton kundër Turqisë pati shumë hapësira. Megjithatë, vetëm pak ditë pas kërcënimeve të Erdoganit ndaj vendeve perëndimore, ishin ata që nxituan në ndihmë pas katastrofës. Bashkimi Evropian, përmes Mekanizmit Evropian të Mbrojtjes Civile, mobilizoi më shumë se 30 ekipe kërkim-shpëtimi, si dhe personel mjekësor nga 21 vende evropiane. Në total janë ofruar më shumë se 1200 shpëtimtarë dhe 70 qen të trajnuar posaçërisht. Njëmbëdhjetë skuadra tashmë janë në fushë dhe pjesa tjetër pritet së shpejti. Edhe Suedia e injoroi daljen nga NATO për shkak të vetos turke dhe njoftoi një donacion prej 650,000 dollarësh për Federatën Ndërkombëtare. Ky mobilizim humanitar i “lidh” duart Erdoganit përsa i përket demonizimit të Perëndimit. Të paktën në periudhën e ardhshme. Megjithatë, është tregues se as ai dhe as zyrtarët e qeverisë deri më tani nuk kanë bërë deklarata publike për të falënderuar komunitetin ndërkombëtar për solidaritetin e tyre. Vetëm ministri i Jashtëm Mevlüt Çavuşoğlu dhe këshilltari i tij Ibrahim Kalin po falënderojnë vendet që dërguan ekipet e shpëtimit, përmes kanaleve diplomatike ose personalisht me postime në Twitter.
